فاطمه پاقلعه‌نژاد
 نون،خ؛ کمدی سازی شرافتمند

فصل سوم سریال کمدی نون،خ در حالی به پایان رسید که این سریال در صدر پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تلویزیون در نوروز 1400 قرار گرفت. اما این سریال چه ویژگی‌هایی داشت که توانست به حدود 80درصد مخاطب و رضایت‌مندی حدود 90درصدی برسد؟ با هم مروری خواهیم داشت بر برخی از ویژگی‌هایی که «نون، خ» را از کمدی‌های کم‌مایه و بی‌مخاطب سال‌های اخیر تلویزیون متمایز می‌کند.

خلق موقعیت کمدی در متن

یکی از مهمترین ویژگی‌های سریال نون،خ، وفادار بودن آن به ادب و احترام در دل روایت کمدی است. برخلاف اغلب سریال‌های طنزی که در سال‌های اخیر به آنتن صداوسیما راه یافته‌اند، نون،خ برای خنداندن مخاطبش از تمسخر و تحقیر کاراکترهایش استفاده نمی‌کند و نیازی به شوخی‌های دستمالی شده شبکه‌های اجتماعی ندارد.

امیر وفایی، نویسنده سریال سعی کرده با نگارش یک متن کمدی از خندان مخاطب به هر قیمتی یا خنداندن با نمایش حالت‌های عجیب چهره بازیگرها اجتناب کند و موقعیت کمدی را در متن خلق کند.

کاراکترهایی از جنس مردم
نورالدین خانزاده، دخترانش و اهالی روستایی که در سریال نون،خ می‌بینیم همه کاراکترهایی از جنس اغلب مردم هستند. افرادی با مشکلات ریز و درشت که در عین گرفتاری‌های فراوان با هم همدلی می‌کنند. کاراکترهایی که هر کدام قصه‌ جداگانه خود را دارند و این خرده قصه‌ها طی سه فصل چنان در هم تنیده شده‌اند که هیچ‌کدام از آنها را نمی‌توان به راحتی حذف کرد. کاراکترهایی که مشکلاتی شبیه به مشکلات اغلب مردم دارند و انگار مردم مشکلات خودشان را با روایت زندگی مردم روستایی در اطراف یکی از شهرهای غرب کشور، در قاب تلویزیون می‌بینند.

نورالدین خانزاده می‌تواند نماد تمام پدرهای دلسوزی باشد که برای خوشحالی دخترانشان تلاش می‌کنند. کاراکتری که وقتی نسبت به خواستگار دخترش خشمگین می‌شود همانقدر دل‌نشین است که وقتی با خدای خود درد و دل می‌کند و از ناکامی‌هایش در خوشحال کردن دخترانش می‌گوید.

حفاظت از محیط زیست در عین دوری از شعارزدگی و کلیشه

یکی از مواردی که در فصل سوم نون،خ توجه مخاطبان را به خود جلب کرد، تمهیداتی بود که در متن دیالوگ‌ها و حتی در طراحی صحنه‌ سریال برای آموزش بازیافت و مدیریت پسماند اندیشیده شده بود. یک کار آموزشی به دور از شعارزدگی و با رعایت همه جوانب. علاوه بر سطل‌های بازیافت در کوچه‌های روستای محل فیلمبرداری نون،خ که شاید گل‌درشت‌ترین بخش این موضوع بود، ما با مواردی طرف هستیم که کاراکترها در موقعیت‌های مختلف از مدیریت پسماند و بازیافت زباله و احترام به محیط زیست می‌گویند. و این موارد درست در زمانی که به سمت شعارزدگی می‌روند، روند قصه طوری پیش می‌رود که در دام کلیشه نیفتند. برای مثال زمانی که شیرین دختر نورالدین به زباله‌گردی که در خانه‌شان آمده کیسه پارچه‌ای می‌دهد و تاکید می‌کند با استفاده از این کیسه به جای کیسه پلاستیکی به طبیعت و محیط زیست کمک کن، در پلان بعدی می‌بینیم که فرد مورد نظر کیسه را چند تیکه کرده و آن را کف کفش خود که سوراخ شده است می‌گذارد. تاکیدی غیر مستقیم بر این نکته که در شرایط فقر اقتصادی نمی‌توان توقع حفاظت از محیط زیست داشت!

معرفی بازیگران زن با توانایی ایفای نقش کمدی
علاوه بر شقایق دهقان که حالا نزدیک به دو دهه است یکی از معدود زنان بازیگر ایرانی است که توانایی ایفای نقش کمدی دارند، در سریال نون، خ با تعدادی بازیگر زن روبه‌رو می‌شویم که همه از پس ایفای نقش کمدی و ایجاد موقعیت‌های طنز به خوبی برآمده‌اند. بازیگرانی که چندان شناخته‌شده هم نبودند اما با این سریال به عرصه طنز پا گذاشتند و در صورت تداومشان در این عرصه می‌توانند تا مدت‌ها کمبودهای تلویزیون ایران در زمینه کمدی را جبران کنند.

موسیقی اصیل

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم سریال نون،خ در تمام فصل‌هایش، بهره گرفتن از موسیقی اصیل کردی و استفاده از صداهای نوستالژیک این موسیقی است. اتفاقی که هر چند در فصل گذشته با پخش قطعه‌ای از یکی از خواننده‌های قدیمی کرد، می‌رفت که برای این سریال حاشیه‌ساز شود اما در فصل بعد هم ادامه پیدا کرد و موسیقی و رقص اصیل بخش بزرگی از غرب کشور با نون،خ به مخاطب شناسانده شد.

دوری از فضاهای آپارتمانی و لوکیشن‌های محدود

در شرایطی که اغلب سریال‌های تلویزیون در چند لوکیشن محدود و بسته فیلمبرداری می‌شوند و کمتر دیده می‌شود که قصه به فضای باز آورده شود، سریال نون،خ در تمام قسمت‌ها در تعداد زیادی لوکیشن که اغلب آنها فضاهای بیرونی هستند ضبط شده است. آنهایی که با سختی‌های ساخت فیلم در فضاهای بیرونی، آن هم در آب و هوای متغیر نیمه دوم سال آشنا هستند می‌دانند چه کار عظیمی در نون،خ صورت گرفته است.

 

 

 

ماسک زیر چانه، هزل یک رفتار اجتماعی
فصل سوم نون، خ در شرایط شیوع کرونا ساخته شد. سریالی که در فصل‌های پیشین هم همواره به معضلات و آسیب‌های اجتماعی توجه ویژه‌ای داشته و در فصل اول به موضوع فساد اجتماعی و در فصل دوم به ماجرای زلزله غرب کشور پرداخته بود، در فصل سوم هم بیماری کرونا را به عنوان یکی از محورهای اصلی قصه مورد توجه قرار داده بود. آنچه اما در شبکه‌های اجتماعی مورد انتقاد قرار گرفت، ماسک‌های بازیگران بود که در اغلب سکانس‌ها زیر چانه آنها قرار داشت. موضوعی که برخی از آن به عنوان آموزش غیرصحیح یاد کردند اما برخی دیگر آن را هزل رفتار اجتماعی اشتباه برخی از مردم در مقابله با این بیماری در مکان‌های عمومی دانستند.

معرفی یک قومیت بدون توهین

در کشوری که ساخت سریال‌های جدی که در آنها به قومیت یا شغل خاصی اشاره شده باشد هم کاری پر ریسک است، نون،خ در سه فصل، آن هم در یک سریال کمدی، فرهنگ، لهجه، موسیقی و بخشی از آداب و رسوم قوم کرد را با بازیگران بومی به مخاطب شناساند و این شاید مهمترین ویژگی این سریال باشد. اتفاقی که با واکنش‌های مثبت اهالی مناطق کردنشین کشور روبه‌رو شد و در شبکه‌های اجتماعی بازخورد خوبی داشت.

 

 

1400/1/20 01:26:01